Güney Kafkasya'nın jeopolitik dengeleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olan Azerbaycan ve Ermenistan, yıllardır süren çatışmaların ardından nihayet tarihi bir barış anlaşmasına imza atmaya hazırlanıyor. İki ülkenin liderleri arasında gerçekleştirilen yüksek düzeydeki görüşmeler sonucunda, tarafların bir araya gelerek üzerinde mutabık kaldıkları anlaşma metni, bölgedeki barış umudunu artırıyor. Uzun süredir devam eden gerginliklerin sona ermesi, hem yerel halk hem de uluslararası toplum için büyük bir kazanç anlamına geliyor. İşte, bu önemli anlaşmanın detayları ve uluslararası ilişkiler üzerindeki olası etkileri hakkında bilmeniz gerekenler.
Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışma, 1980'lerin sonlarına kadar uzanıyor. Dağlık Karabağ bölgesi nedeniyle başlayan bu anlaşmazlık, 1990'lar boyunca kanlı savaşlara yol açtı ve binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Taraflar, 1994 yılında imzalanan ateşkes anlaşması ile çatışmaları durdurmasına rağmen, kalıcı bir çözüm sağlanamamıştı. 2020 yılında yaşanan yeniden alevlenen çatışmalar, bölgeyi bir kez daha karıştırdı. Ancak, 2021 yılı itibarıyla her iki ülkenin liderleri, barış sürecini başlatmak amacıyla diplomatik girişimlere hız verdiler.
Barış sürecinin bu yeni döneminde, özellikle uluslararası toplumun desteği büyük önem taşıdı. Türkiye, Rusya ve Avrupa Birliği gibi aktörler, her iki taraf arasında diyalog için arabuluculuk yaparak müzakerelerin ilerlemesine katkı sağladılar. Ayrıca, her iki ülkenin halkları da barışa yönelik taleplerini sıkça dile getirmeye başladılar.
Son olarak, Azerbaycan ve Ermenistan temsilcileri arasında varılan anlaşma metni, birçok önemli maddenin yanı sıra, iki ülke arasındaki sınırların belirlenmesini, mültecilerin dönüşünü ve bölgede ekonomik iş birliğinin geliştirilmesini içeriyor. Taraflar, toprak anlaşmazlıklarını çözüme kavuşturmayı ve karşılıklı güvenin tesis edilmesini öngören adımları atmaya karar verdiler. Bu metin, geçmişteki çatışmaların izlerini silmeyi hedeflemesi açısından son derece önem taşıyor.
Uzlaşı sağlanan bu metin, bölgedeki siyasi istikrarın yeniden sağlanmasına katkıda bulunacak bir dönüm noktası niteliği taşıyor. Uzmanlar, bu gelişmelerin özellikle Kafkasya’nın ekonomik kalkınmasına olanak tanıyacağını ve bölgedeki diğer ülkelerle olan ilişkilerin de güçlenmesine yardımcı olacağını belirtiyor. Barışın tesis edilmesi halinde, Azerbaycan ve Ermenistan ticaret ve enerji alanında iş birliği yaparak bölgesel kalkınmayı artırabilir.
Özetle, Azerbaycan ve Ermenistan arasında sağlanan bu barış anlaşması, sadece iki ülke için değil, tüm Güney Kafkasya için büyük bir umut kaynağı. Gelecekte barışın tesis edilip edilemeyeceği, tarafların bu anlaşmaya ne ölçüde bağlı kalacaklarına bağlı olacak. Ancak, bu ilk adım, uluslararası toplum tarafından memnuniyetle karşılanırken, bölgedeki diğer devletlerin de dikkate alacağı önemli bir gelişme olarak tarihe geçecek.
