Dark patterns, dijital platformlarda kullanıcıları yanıltmak ve kontrol altına almak amacıyla kullanılan psikolojik hileleri ifade eder. Bu taktikler genellikle kullanıcıların istemedikleri ürünleri satın almaya ikna etmek veya onaylanması gereken şart ve koşulları gizlemek için kullanılır.
Dark patterns genellikle aldatıcı tasarımlar veya manipülatif dil kullanımı ile gerçekleştirilir. Örneğin, bir alışveriş sitesinde ürünleri sepete ekledikten sonra ödeme işlemi sırasında ekstra ücretlerle karşılaşabilirsiniz. Bu tür durumlar kullanıcıların dikkatsizlikleri veya aceleci davranmalarından yararlanarak gerçekleştirilir.
Dark patterns’in bir diğer örneği ise abonelik hizmetlerinde karşımıza çıkar. Ücretsiz deneme süresi sona ererken otomatik olarak ücretlendirme yapılır ve aboneliği iptal etmek için karmaşık bir işlem süreci sunulur. Kullanıcılar bu şekilde istemedikleri hizmetlere uzun süre bağlı kalabilirler.
Dark patterns, kullanıcıların özgürlüğünü kısıtlayarak ve kararlarını etkileyerek etik olmayan bir pazarlama yöntemi olarak kabul edilir. Bu tür taktiklerin kullanılması şeffaflık ve kullanıcı deneyimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, kullanıcıların daha bilinçli olmaları ve dark patterns taktiklerini tanımaları önemlidir.
Dark patterns'in ortaya çıkışıyla birlikte, dijital dünyada kullanıcıları korumak amacıyla düzenlemeler ve yasal düzenlemeler de gündeme gelmektedir. Kullanıcıların bu tür tuzaklardan korunması ve internet üzerinde daha güvenli bir deneyim yaşamaları için şirketlerin etik kurallara uyması ve şeffaf bir şekilde hizmet sunması gerekmektedir.